İran Ermənistanı Rusiyanın qucağına qaytardı
İlham Əliyevin Zəfər diplomatiyasının sirri-Fərid Şahbazlı yazır
Qazaxıstan və Azərbaycan investisiya əməkdaşlığını möhkəmləndirirlər
“Xırda maraqlar naminə süni diaspor təşkilatları yaratmamalıdırlar”- BAP sədri
Diasporla bağlı parlament komissiyası niyə vacibdir?
Türkiyədə Azərbaycan evlərinə nə hacət... - Türkiyə bütövlükdə Azərbaycanın evi deyilmi?
“Hansısa “müəllimin xətrinə dəyər” deyə, diaspor fəaliyyətimiz bu gündədir”- Ağ Partiya başqanı
“Diplomatik korpusun diaspora ilə sıx əlaqəsi olmalıdır” - Diplomatdan təklif
Xaricdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin təhsil almasında güzəştlər olacaqmı? – Ekspert AÇIQLADI
“Azərbaycan əleyhinə aparılan mübarizənin qarşısına ilk olaraq diaspor qüvvələrimiz çıxır” - Millət vəkili


07.07.2022  15:05 

Proqnozdan artıq yığım... - Qorxuludur





A+  A-

Necə olur ki, hər hansı bir qurum hər il proqnozları 25-30%, bəzən daha artıq üstələyir. Proqnozdan artıq icra qulağa xoş səslənsə də əslində qorxuludur.

Niyə?

Adətən proqnoz predmetlərinin ekonometrik modelləşdirilməsi və proqnozlaşdırılması üçün nəzəri-metodoloji aspektlər, zəruri statistik məlumatlar əsasında predmet göstəriciləri arasında korrelyasiya asılılıqları qurulur. Yaxud digər sadə metodologiyalarla təhlillər aparılaraq nəticədə gözlənilən proqnozları hesablanır.

Proqnoz və nəticə arasında nisbi xəta 5-7 faiz olarsa, bunu normal qarşılamaq olar. Amma fərq 25-30%-dirsə və bu hər il oxşar şəkildə təkrarlanırsa deməli ciddi nöqsan var. Bu nöqsan ya proqnozların hazırlanması metodologiyasındadır, ya da hansısa qurum qəsdən proqnozları real gözləntinin 80%-i həcmində təqdim edir ki, sonda “büdcə qarşısındakı öhdəliklərimizi 30 faizədək artıq icra etmişik” deyə bilsin. Adətən bu metodda keçmiş sovet dövründə istifadə edirdilər. Proqnoz hazırlanarkən, kiçik göstəricini qeyd edirdilər, sonra da filan kolxoz planın 250% yerinə yetirib - deyirdilər.

Beləcə, proqnozlar ardı-ardına hər il nəticədən fərqli olursa bu qorxuludur. Qəsdən aşağı təqdim edilən proqnoz göstəricisi X qədər qorxuludursa, qəsdən edilməyən amma nəticədən uzaq olan proqnozlar daha çox - 2X qədər qorxuludur. Çünki, əgər bir qurum hər il öz fəaliyətinin proqnozunda yanlışlığa yol verirsə, deməli, proseslər tamamilə onun iradəsindən kənarda baş verir. Bu isə o deməkdir ki, bu gün müsbət nəticələri öncədən proqnoz edə bilməyən, sabah qorxulu tendensiyanı da proqnoz edə bilməyəcək.

Əlqərəz, bir qurum 5 il ərzində 2 dəfədən artıq qoyulmuş proqnozlardan 7%-dən fərqli nəticə göstərirsə, bu ciddi neqativ haldır.

Eldəniz Əmirov
İqtisadçı


Xəbər 1286 dəfə oxunub.




24.04.2024  10:02 

ABŞ İrana sanksiya tətbiq edib

22.04.2024  09:19 

Faktiki hava AÇIQLANDI

22.04.2024  08:26 

Bu yollarda tıxac var - Siyahı


BÜTÜN XƏBƏRLƏR +