.jpg&h=100&w=164&zc=1&q=100)
.jpg&h=100&w=164&zc=1&q=100)
XəzərNews
operativ xəbər portalı
07.07.2022 15:05
Proqnozdan artıq yığım... - Qorxuludur
Niyə?
Adətən proqnoz predmetlərinin ekonometrik modelləşdirilməsi və proqnozlaşdırılması üçün nəzəri-metodoloji aspektlər, zəruri statistik məlumatlar əsasında predmet göstəriciləri arasında korrelyasiya asılılıqları qurulur. Yaxud digər sadə metodologiyalarla təhlillər aparılaraq nəticədə gözlənilən proqnozları hesablanır.
Proqnoz və nəticə arasında nisbi xəta 5-7 faiz olarsa, bunu normal qarşılamaq olar. Amma fərq 25-30%-dirsə və bu hər il oxşar şəkildə təkrarlanırsa deməli ciddi nöqsan var. Bu nöqsan ya proqnozların hazırlanması metodologiyasındadır, ya da hansısa qurum qəsdən proqnozları real gözləntinin 80%-i həcmində təqdim edir ki, sonda “büdcə qarşısındakı öhdəliklərimizi 30 faizədək artıq icra etmişik” deyə bilsin. Adətən bu metodda keçmiş sovet dövründə istifadə edirdilər. Proqnoz hazırlanarkən, kiçik göstəricini qeyd edirdilər, sonra da filan kolxoz planın 250% yerinə yetirib - deyirdilər.
Beləcə, proqnozlar ardı-ardına hər il nəticədən fərqli olursa bu qorxuludur. Qəsdən aşağı təqdim edilən proqnoz göstəricisi X qədər qorxuludursa, qəsdən edilməyən amma nəticədən uzaq olan proqnozlar daha çox - 2X qədər qorxuludur. Çünki, əgər bir qurum hər il öz fəaliyətinin proqnozunda yanlışlığa yol verirsə, deməli, proseslər tamamilə onun iradəsindən kənarda baş verir. Bu isə o deməkdir ki, bu gün müsbət nəticələri öncədən proqnoz edə bilməyən, sabah qorxulu tendensiyanı da proqnoz edə bilməyəcək.
Əlqərəz, bir qurum 5 il ərzində 2 dəfədən artıq qoyulmuş proqnozlardan 7%-dən fərqli nəticə göstərirsə, bu ciddi neqativ haldır.
Eldəniz Əmirov
İqtisadçı
Xəbər 3463 dəfə oxunub.
|
|
08.12.2025 02:33
06.12.2025 20:33
06.12.2025 20:13
06.12.2025 20:12
06.12.2025 20:10
06.12.2025 20:05
06.12.2025 20:03
06.12.2025 17:45
06.12.2025 17:35
06.12.2025 17:14
06.12.2025 15:08
06.12.2025 13:01
06.12.2025 12:54
06.12.2025 12:40
06.12.2025 12:37
06.12.2025 12:34
06.12.2025 12:32
06.12.2025 11:38
06.12.2025 11:19
06.12.2025 11:16
06.12.2025 11:06
06.12.2025 10:14
05.12.2025 21:14
05.12.2025 19:01
05.12.2025 18:47
05.12.2025 18:40
05.12.2025 17:40
05.12.2025 17:32
05.12.2025 17:23
05.12.2025 17:01
05.12.2025 16:59
05.12.2025 16:26
05.12.2025 15:58
05.12.2025 15:32
05.12.2025 14:51
BÜTÜN XƏBƏRLƏR +