Azərbaycanda yeni medal təsis edildi
Deputatlar Kamran Əliyevin namizədliyini təsdiqlədi
Məktəbli qızların davası... - Araşdırma başladı
Naziri müavini idi, şöbə müdiri oldu
Bəzi ölkələrdən quş əti gətirilməsinə məhdudiyyət qoyulub
İran İsraillə dil tapmağa çalışacaq – Politoloq
Bakıda evləri talayan qadın saxlanıldı
“Venesiya”da 55 nəfər nədən zəhərləndi? - Açıqlama
Prezidentin Baş prokurur vəzifəsinə namizədi kimdir?
Yaxın 24 saat ərzində saziş imzalanacaq - Şmıxal


07.07.2022  15:05 

Proqnozdan artıq yığım... - Qorxuludur





A+  A-

Necə olur ki, hər hansı bir qurum hər il proqnozları 25-30%, bəzən daha artıq üstələyir. Proqnozdan artıq icra qulağa xoş səslənsə də əslində qorxuludur.

Niyə?

Adətən proqnoz predmetlərinin ekonometrik modelləşdirilməsi və proqnozlaşdırılması üçün nəzəri-metodoloji aspektlər, zəruri statistik məlumatlar əsasında predmet göstəriciləri arasında korrelyasiya asılılıqları qurulur. Yaxud digər sadə metodologiyalarla təhlillər aparılaraq nəticədə gözlənilən proqnozları hesablanır.

Proqnoz və nəticə arasında nisbi xəta 5-7 faiz olarsa, bunu normal qarşılamaq olar. Amma fərq 25-30%-dirsə və bu hər il oxşar şəkildə təkrarlanırsa deməli ciddi nöqsan var. Bu nöqsan ya proqnozların hazırlanması metodologiyasındadır, ya da hansısa qurum qəsdən proqnozları real gözləntinin 80%-i həcmində təqdim edir ki, sonda “büdcə qarşısındakı öhdəliklərimizi 30 faizədək artıq icra etmişik” deyə bilsin. Adətən bu metodda keçmiş sovet dövründə istifadə edirdilər. Proqnoz hazırlanarkən, kiçik göstəricini qeyd edirdilər, sonra da filan kolxoz planın 250% yerinə yetirib - deyirdilər.

Beləcə, proqnozlar ardı-ardına hər il nəticədən fərqli olursa bu qorxuludur. Qəsdən aşağı təqdim edilən proqnoz göstəricisi X qədər qorxuludursa, qəsdən edilməyən amma nəticədən uzaq olan proqnozlar daha çox - 2X qədər qorxuludur. Çünki, əgər bir qurum hər il öz fəaliyətinin proqnozunda yanlışlığa yol verirsə, deməli, proseslər tamamilə onun iradəsindən kənarda baş verir. Bu isə o deməkdir ki, bu gün müsbət nəticələri öncədən proqnoz edə bilməyən, sabah qorxulu tendensiyanı da proqnoz edə bilməyəcək.

Əlqərəz, bir qurum 5 il ərzində 2 dəfədən artıq qoyulmuş proqnozlardan 7%-dən fərqli nəticə göstərirsə, bu ciddi neqativ haldır.

Eldəniz Əmirov
İqtisadçı

Xəbər 1942 dəfə oxunub.




Xəbər Xətti

01.05.2025  11:50 

Azərbaycanda yeni medal təsis edildi

01.05.2025  11:28 

Deputatlar Kamran Əliyevin namizədliyini təsdiqlədi

01.05.2025  11:25 

Məktəbli qızların davası... - Araşdırma başladı

01.05.2025  10:49 

Naziri müavini idi, şöbə müdiri oldu

01.05.2025  10:45 

Bəzi ölkələrdən quş əti gətirilməsinə məhdudiyyət qoyulub

01.05.2025  10:33 

İran İsraillə dil tapmağa çalışacaq – Politoloq

30.04.2025  18:59 

Bakıda evləri talayan qadın saxlanıldı

30.04.2025  18:20 

“Venesiya”da 55 nəfər nədən zəhərləndi? - Açıqlama

30.04.2025  18:17 

Prezidentin Baş prokurur vəzifəsinə namizədi kimdir?

30.04.2025  17:54 

Yaxın 24 saat ərzində saziş imzalanacaq - Şmıxal

30.04.2025  17:51 

Niqab geyinib məktəbləri gəzir... - Açıqlama-VİDEO

30.04.2025  16:41 

“İzmir“ klinikasında pasiyenti bu hala saldılar - FOTO

30.04.2025  16:39 

Prezident “IVECO”nun sükanı arxasında - Foto

30.04.2025  16:31 

Rasim Balayev Kino Agentliyinin yeni rəhbərini tanımır - ŞOK

30.04.2025  16:18 

Gərginlik pik həddə: Nüvə gücləri qarşı-qarşıya – Müharibə başlayır?

30.04.2025  16:13 

İlham Əliyev Sumqayıtda açılışlar etdi - FOTO

30.04.2025  16:09 

Azərbaycanlı iş adamı Odessada oğurlanıb

30.04.2025  14:56 

Netanyahu və Ərdoğanın üst-üstə düşən Bakı səfəri... - İkili görüş mümkünmü?

30.04.2025  14:51 

Dünya Rusiyanı sülhə məcbur etsin... - Zelenski

30.04.2025  14:31 

Politico.eu Kaya Kallası və Azərbaycanı “vurdu”

30.04.2025  14:27 

Xarkov və Dnepr hücuma məruz qaldı

30.04.2025  14:20 

Pakistan və Hindistan gərginliyi - ABŞ-dan açıqlama

30.04.2025  14:16 

Diqqət: İmtahanların vaxtı dəyişdi

30.04.2025  13:17 

EFİRLƏRİMİZ: At ölüb, itlərin BAYRAMIDIR

30.04.2025  13:02 

Yol polisindən Allaha şikayət edən kimdir?

30.04.2025  12:57 

Mayın ilk günü... - Hava necə olacaq?

30.04.2025  12:52 

Baş nazir Əli Əsədov yeni sərəncam imzalayıb

30.04.2025  12:42 

İlham Əliyev Qusarda... - Fotolar

30.04.2025  12:06 

Rusiyanın barıt zavodu vuruldu

30.04.2025  12:02 

Əvəz Zeynallı Türkiyəyə gedir

30.04.2025  11:58 

Çağırışdan yayınsanız... - Cərimələnəcəksiz

30.04.2025  11:55 

Dövlət qurumları başıbəlalı şirkətlə anlaşıb

30.04.2025  11:23 

Netanyahunun Bakı səfəri... - Proqram açıqlandı

30.04.2025  10:17 

Xomeneyinin xeyir-duası, Pezeşkianın səfəri, Əliyevin qələbəsi...

30.04.2025  10:11 

“Düşünürəm ki, Putin istəyir” - Tramp

30.04.2025  10:06 

Şimali Koreya Kurskda 4700 əsgər itirib - Reuters


BÜTÜN XƏBƏRLƏR +