Uşağın cinsi kimdən asılıdır?

İyulun 12-də Respublika Perinatal Mərkəzdə baş verən ana ölümündən sonra oğlan və qız uşaqları ilə bağlı mövzunu gündəmə gətirib. Bu arada bildirək ki, Mərkəzin Doğuşayardım Komissiyasının sədri Sevinc Məmmədova 34 yaşlı Bəkirova Kəmalənin 8-ci hamiləliyindən sonra vəfat etdiyini açıqlayıb:
"Belə ki, həmin qadının bundan əvvəl 5 doğuşu olub. 5 doğuşdan 2 qız, 3 oğlan dünyaya gətirib. Oğlan uşaqları doğuşdan sonra ölüb. Bundan əlavə ananın 3-dən artıq uzun müddətlik, yəni 12 həftədən böyük selektiv abortları qeydə alınıb. Qız uşaqları olduğu üçün abort etdirib. Axırıncı abortdan sonra fəsadlaşma olduğundan həkimlər ona hamilə qalmağı qadağan ediblər. Buna baxmayaraq, qadın hamilə qalıb. Oğlan olduğu üçün hamiləliyi 36-cı həftəsinə qədər davam etdirib”.

XəzərNews.az bu məqamda saglamolun.az-a istinadən Uşağın cinsi kimdən asılıdır - anadan, yoxsa atadan? adlı məqaləni təqdim edir:

İnsan bədəni milyonlarla hüceyrələrdən ibarətdir. Hər hüceyrənin içərisində nüvə, nüvənin içərisində – xromosomlar yerləşir. Xromosomlar genlərdən ibarətdir. Məhz genlər bizim göz, dəri, saç rəngi, maddələr mübadiləsinin xüsusiyyətləri və s. özəllikləri haqqında bütün məlumatları başıyır. Genlər gen toplusunu (genotip) yaradır. Gen toplusu hər bir insanda fərqlidir.

Qadınların xromosom dəsti 46XX kimi, kişilərin – 46XY kimi işarə olunur. 44 xromosom qeyri-cinsi (dediyimiz kimi, göz, saç, dəri rəngi və s.), 2 xromosom isə cinsidir. Qadınlarda cinsi xromosomlar XX, kişilərdə XY kimi işarə olunur.

Spermatozoid və yumurta hüceyrəsinin hər birisində yalnız xromosomların yarısı, yəni 23 olur – 22 qeyri-cinsi xromosom + 1 cinsi xromosom, ki sonra bu hücerələr birləşəndə yeni orqanizmin tam xromosom dəsti (23+23=46) alınsın.

Qadınlarda bütün yumurta hüceyrələrində yalnız X cinsi xromosomları (qadın orqanizmində digər cinsi xromosom mövcud deyil!) olur – 23X. Kişi spermatozoidləri isə fərqlidir - onlar ya X, ya da Y cinsi xromosomlarına malik olur (23X və ya 23Y).

Bu hüceyrələrin birləşməsi (mayalanma) nəticəsində yeni orqanizmin xromosom dəsti formalaşır. Bu dəst ya 46XX və ya 46XY şəklində ola bilər.

Yumurta hüceyrəsi X-xromosomuna malik olan spermatozoid tərəfindən mayalanarsa, bu zaman qız uşağı (23X+23X=46XX), Y-xromosomuna malik olan spermatozoid tərəfindən mayalanarsa, oğlan uşağı (23X+23Y=46XY) inkişaf etməyə başlayır.

Beləliklə, fiziki olaraq uşağın cinsinin formalaşmasında yalnız atanın "rolu" var, ananın isə heç bir rolu yoxdur.

Lakin bunu da demək tam düzgün deyil. Bəli, uşağın cinsini spermatozoid formalaşdırır, ancaq hər bir konkret halda hansı spermatozoid (X və ya Y) bunu edəcək nə kişi, nə də qadından asılı deyil və bunu qabaqcadan proqnozlaşdırmaq mümkün deyil. Məhz bu səbəbdən uşağın cinsinə aid olan heç bir "hesablama" dəqiq nəticə vermir və verə də bilməz.

Xəbər 1586 dəfə oxunub.