Prezidentdən pensiyalarla bağlı qərara MÜHÜM DƏYİŞİKLİK
FTX Azərbaycan diasporunun ofisində əməliyyat aparıb - Saxlanılanlar var
Prezident Natiq Qasımovla bağlı paylaşım etdi -Foto
İlham Əliyev Rusiya prezidentinə və Dağıstanın rəhbərinə başsağlığı verib
Xalqı taladı, indi də Qarabağı talamaq istəyir...
Prezident : ATƏT-in Minsk qrupunun fəaliyyətinə rəsmən xitam verilməsinin vaxtı çoxdan yetişib
Diaspora üçün Azərbaycanı təbliğ edən tribunalar niyə qapadılıb?
“Daşnaksütyun” partiyasının 13 üzvü saxlanılıb
Prezident Azərbaycan xalqını təbrik edib
Ayətullah və prezident mollanın arxasında namaz qılır - TƏZAD


07.07.2022  15:05 

Proqnozdan artıq yığım... - Qorxuludur





A+  A-

Necə olur ki, hər hansı bir qurum hər il proqnozları 25-30%, bəzən daha artıq üstələyir. Proqnozdan artıq icra qulağa xoş səslənsə də əslində qorxuludur.

Niyə?

Adətən proqnoz predmetlərinin ekonometrik modelləşdirilməsi və proqnozlaşdırılması üçün nəzəri-metodoloji aspektlər, zəruri statistik məlumatlar əsasında predmet göstəriciləri arasında korrelyasiya asılılıqları qurulur. Yaxud digər sadə metodologiyalarla təhlillər aparılaraq nəticədə gözlənilən proqnozları hesablanır.

Proqnoz və nəticə arasında nisbi xəta 5-7 faiz olarsa, bunu normal qarşılamaq olar. Amma fərq 25-30%-dirsə və bu hər il oxşar şəkildə təkrarlanırsa deməli ciddi nöqsan var. Bu nöqsan ya proqnozların hazırlanması metodologiyasındadır, ya da hansısa qurum qəsdən proqnozları real gözləntinin 80%-i həcmində təqdim edir ki, sonda “büdcə qarşısındakı öhdəliklərimizi 30 faizədək artıq icra etmişik” deyə bilsin. Adətən bu metodda keçmiş sovet dövründə istifadə edirdilər. Proqnoz hazırlanarkən, kiçik göstəricini qeyd edirdilər, sonra da filan kolxoz planın 250% yerinə yetirib - deyirdilər.

Beləcə, proqnozlar ardı-ardına hər il nəticədən fərqli olursa bu qorxuludur. Qəsdən aşağı təqdim edilən proqnoz göstəricisi X qədər qorxuludursa, qəsdən edilməyən amma nəticədən uzaq olan proqnozlar daha çox - 2X qədər qorxuludur. Çünki, əgər bir qurum hər il öz fəaliyətinin proqnozunda yanlışlığa yol verirsə, deməli, proseslər tamamilə onun iradəsindən kənarda baş verir. Bu isə o deməkdir ki, bu gün müsbət nəticələri öncədən proqnoz edə bilməyən, sabah qorxulu tendensiyanı da proqnoz edə bilməyəcək.

Əlqərəz, bir qurum 5 il ərzində 2 dəfədən artıq qoyulmuş proqnozlardan 7%-dən fərqli nəticə göstərirsə, bu ciddi neqativ haldır.

Eldəniz Əmirov
İqtisadçı


Xəbər 1495 dəfə oxunub.




29.06.2024  13:23 

“Ölü leyləklər”- (hekayə)

29.06.2024  13:04 

Sabahın havası AÇIQLANDI

29.06.2024  10:40 

Xatun gözəllikdən yazdı

28.06.2024  18:16 

Nəsrin Cavadzadə Bakıda -Fotolar

27.06.2024  08:51 

Bu yollarda tıxac var -Siyahı

26.06.2024  17:45 

Sabahın havası AÇIQLANDI

26.06.2024  17:39 

Yaşar Yakış vəfat edib


BÜTÜN XƏBƏRLƏR +