Xaricdəki azərbaycanlılarla bağlı vacib sənəd hökumətə təqdim olundu - TAM MƏTN

Dünya Azərbaycanlılarının Beynəlxalq Fondu (DABF) hökumətə xaricdə yaşayan azərbaycanlıların problemləri ilə bağlı mühüm sənəd təqdim edib.

Fondun Media və kommunikasiyalar Departamentindən Xəzərnews.az-a daxil olan məlumatda bildirilir ki, 33 bənddən ibarət olan sənəddə xaricdə yaşayan soydaşlarımızın qarşılaşdıqları problemlərin həlli istiqamətində təkliflər yer alıb.

Fondun Katibliyinin təqdim etdiyi bu təkliflər aparılan müxtəlif araşdırmaların, diaspor rəhbərləri, ayrı-ayrı elm və iş adamları tərəfindən daxil olan çoxsaylı müraciətlər əsasında hazırlanıb.

Təkliflərdə xaricdəki diplomatik korpusların fəaliyyətinin daha səmərəli qurulması, dövlət-soydaş münasibətlərinin tənzimlənməsi, lobbiçilik fəaliyyətinin təşkili, alimlər, jurnalistlər və iş adamları arasında düzgün rabitənin qurulması, xaricdə yaşayan iş adamlarının Azərbaycana investisiya yatırmasının təşviqi üçün onlara əlverişli biznes mühitinin yaradılması, ölkəmizə gələn soydaşlarımızın qeydiyyat prosedurlarının sadələşdirilməsi yolları və digər aktual məsələlər yer alır.

Fond hesab edir ki, mövcud problemlərin həlli istiqamətində səylər dövlətin iştirakı ilə birgə aradan qaldırılmalı, ortaya çıxan həlli zəruri məsələlər məhz Azərbaycan dövlətinin iradəsi ilə həll olunmalıdır.

Təkliflər Prezident Adminstrasiyasına, Milli Məclisə və Nazirlər Kabinetinə təqdim olunub.

* * *

Təkliflər (Azərbaycan və rus dillərində):

Yeni hədəflər naminə - Diaspor sahəsində həlli vacib məsələlər…

1. Diaspor sahəsində koordinasiya və vahid idarəetmə məsələlərində keyfiyyət dəyişikliklərinə nail olmaq.

1.1. Dünya azərbaycanlıları adı ilə pərakəndə fəaliyyət göstərən qurumların vahid ideya ətrafında birləşdirilməsi mexanizminə yenidən baxılmalıdır.

1.2. Dünyada Azərbaycan adı altında real fəaliyyət göstərən dərnək, cəmiyyət və ictimai təşkilatların ixtisaslaşdırılması həyata keçirilməlidir.

1.3. Mədəniyyət mərkəzlərinin sayı diasporun daxili imkanları hesabına artırılmalı və keyfiyyət dəyişiklikləri istiqamətində fəaliyyət təşkil olunmalıdır.

1.4. Aktiv diaspor fəallarının fərqləndirilməsi istiqamətində yeni mexanizmlər hazırlanmalı, diasporun gəncləşdirilməsi istiqamətində əməli addımlar atılmalı, diaspor gənclərinin fəaliyyəti dəstəklənməlidir (fərdi layihələrin qəbulu, icrasına dəstək və s.).

1.5. Xarici vətəndaş olan azərbaycanlılara Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində güzəştlər tətbiq olunmalıdır.

1.6. Lobbi fəaliyyəti ilə məşğul olacaq diaspor nümayəndələri yaşadıqları ölkələrdə
nüfuzlu azərbaycanlılardan seçilməli, onların ictimai-siyasi proseslərdə iştirakına kömək göstərilməli, yerli seçkilərə qatılmalarına dəstək verilməlidir.

1.7. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara “Soydaş kartı”nın verilməsi (bununla həm onların sayını və fəaliyyətini müyyənləşdirmək, həm də diaspor prosesində iştiraklarına nail olmaq olar) prosesi sürətləndirilməlidir.

1.8. “Soydaş kartı” daşıyıcısı olan azərbaycanlılara Vətəndə bəzi güzəştlərin tanınması təmin edilməlidir (Azərbaycan sərhəddini keçəndə, tibbi sığorta alan zamanı, viza alanda, şəxsi mobil telefonların gömrük rüsumundan azad edilməsi, muzeylərdən və digər sosial obyektlərdən istifadə zamanı güzəştlərin tətbiqi və s.).

1.9. Viza məsələləri ilə bağlı xarici ölkələrin Azərbaycandakı səfirlikləri ilə müvafiq razılaşmalar əldə edilməli, xaricdə yaşayan və işləyən azərbaycanlıların valideynləri, yaxın qohumlarının onları ziyarət etmələri üçün viza müddətinin 3-5 ilə qədər uzadılmasına nail olunmalıdır.

1.10. Diaspor üzvü olan və xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Vətənə giriş-çıxış prosedurları sadələşdirilməli, onların ölkədə qalma müddəti ilə bağlı qanunvericiliyə yenidən baxılmalı (cərimə sanksiyalarının yumşaldılması və s.), şəxsi avtomobili ilə Azərbaycana gələn xarici ölkə vətəndaşı olan soydaşlarımızın “torpaq basdı” və müəyyən məbləğlərdə depozit qoyma kimi ödənişlər ləğv edilməli, xarici ölkə vətəndaşı, yaxud da daimi yaşayış izni olan ailələrin digər yaxın qohumlarına (1-ci dərəcəli) Azərbaycanda daimi yaşayış izni verilməlidir.

1.11. Xaricdə fəaliyyət göstərən azərbaycanlı iş adamlarını narahat edən cinayətkar ünsürlərlə mübarizədə diaspora dəstək göstərilməlidir.

1.12. İnformasiya müharibəsi zamanı antiazərbaycan təbliğatının qarşısında dura biləcək media resursları və sosial şəbəkə hesabları yaradılmalıdır.

1.13. Diaspor təşkilatlarının iştirakı ilə xarici juranlist və blogerlərin azərbaycanlı həmkarları ilə birgə media platforması yaradılmalıdır.


2. Diplomatik nümayəndəliklərlə diaspor arasında işin səmərəliliyinin artırılması.

2.1. Xaricdəki Azərbaycan vətəndaşlarının hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində səfirliklərlə diaspor təşkilatları arasında əməkdaşlıq daha aktiv fazaya keçməlidir.

2.2. Böyük şəhərlərdə azərbaycanlıların sayı nəzərə alınmaqla konsulluq xidmətləri və konsul məntəqələrinin sayı artırılmalı, onların iş prinsipləri “asan xidmət” modelinə keçirilməlidir (“Məhkumluğun olub-olmaması haqqında”, “Ailə vəziyyəti haqqında”, “Subaylıq haqqında”, “Sürücülük vəsiqəsi və hüququ barədə”, “Yaşayış yeri üzrə qeydiyyat ünvanı barədə”, “Ümumvətəndaşlıq pasportu”nun dəyişdirilməsi, “Yaşayış icazəsi”nin alınması, “Sənədə apostil”, “Şəxsiyyət vəsiqəsi”, “Etibarnamələrin”, “Qayıdış sənədi”nin qısa bir zamanda verilməsi).

2.3. Vətəndaş – səfir-konsul münasibətləri yenidən dizayn olunmalı, konsulluq xidməti göstərən xüsusi mərkəzlər (ehtiyac olarsa) və konsulluqlarda vətəndaşların gözləmə zalları yaradılmalı, rüsumların ödənişi, foto, sənəd surətlərinin çıxarılması və s. bu zallarda təmin olunmalıdır.

2.4. Diplomatik korpuslarla diaspor rəhbərləri və dövlətin bu sahəyə məsul qurumları arasında birgə koordinasiya qurulmalıdır.


3. Diaspor sahəsində qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi və Dövlət proqramlarının qəbulu.

3.1. Milli Məclisdə Diaspor məsələləri üzrə Komitə yaradılmalıdır (komitə üzvləri Azərbaycan parlamentində mövcud olan digər ölkələrlə dostluq qrupları üzvlərindən seçilməli, parlamentin plenar iclaslarında diaspor problemlərini qaldırmalı, Azərbaycan dövlətinin diaspor siyasətini həyata keçirən orqandan hesabat tələb etməli, səfər etdikləri ölkələrdə diaspor təşkilatlarının ofislərini ziyarət etməli, tədbirlərinə qatılmalı, diaspor rəhbərlərini yerli həmkarları ilə tanış etməlidirlər).

3.2. "Soydaşlar və diaspor təşkilatları haqqında" AR Qanun layihəsinin qəbulundan əvvəl diaspor təşkilatlarının fikirləri öyrənilməlidir.

3.3. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara maliyyə yardımı göstərən fiziki və hüquqi şəxslərə, Azərbaycan naminə müxtəlif layihələr həyata keçirən diaspor təşkilatlarına Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyində vergi, gömrük və digər güzəştlər nəzərdə tutulmalıdır.

3.4. Dövlətin müvafiq qurumları peşə yönümlü əməkçi miqrantlar hazırlamaq üçün qısamüddətli xüsusi Proqramlar həyata keçirməlidirlər.

3.5. Xaricdə yaşayan azərbaycanlı iş adamlarına Azərbaycana investisiya qoyduğu zamanı əlavə imkanlar yaradılmalı, xüsusi güzəştlər tətbiq olunmalıdır (belə olan halda diaspor kiçik və orta biznesin, o cümlədən qeyri-neft sektorunun inkişafına töhfə verə bilər).

3.6. Azərbaycan brendinin xaricdə tanıdılması işinin bir qolu da diaspora həvalə edilməlidir.

3.7. Azərbaycanda turizmin inkişafı məqsədilə nüfuzlu diaspor təşkilatlarına güzəştli limit ayrılmalıdır (həmin təşkilatların xətti ilə yaşadıqları ölkələrdən “Azərbaycana dəvət” turlarının təşkili və s).

3.8. Xaricdə yaşayan Qarabağ əsilli azərbaycanlıların Qayıdışına fəqli yanaşılmalıdır (əksəriyyəti iş adamıdır, onlar dədə-baba yurdalarını özləri tikib dövlətin yükünü azaldacaq, həmçinin yeni iş yerlərinin açılmasında fəal iştirak edəcəklər).


4. Mədəniyyət, sosial və humanitar sahələrdə fəaliyyətin yenidən təşkili.

4.1. Diasporun peşəkar televiziya kanalı yaradılmalı və “Azərspeys”ə çıxışı təmin edilməlidir. Bu TV kanal vasitəsilə Azərbaycan dili, mədəniyyəti, tarixi, filmləri, musiqisi, folkloru, adət-ənənələri və turizmi haqqında davamlı informasiyalar yayılmalıdır.

4.2. Xarici ölkələrdə Azərbaycan dilində fəaliyyət göstərən məktəblərin (Azərbaycan məktəbləri) sayı artırılmalı, tədris metodik vəsaitlər və maddi-texniki təminatına yardım göstərilməli, onlayn dərslərin əhatə dairəsi genişləndirilməlidir.

4.3. Əsasən ingilis, fransız, alman və rus dillərində Azərbaycanda tolerantlıq və multikulturalizmdən bəhs edən qısametrajlı filmlərin çəkilərək beynəlxalq müsabiqələrdə yayımı təmin edilməlidir.

4.4. Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların (elm adamları, iş adamları, nüfuzlu şirkətlərdə çalışan və digər fəaliyyət növü ilə məşğul olan mütəxəssislər, jurnalistlər, vəkillər, həkimlər) ixtisaslaşdırılmış qurumları yaradılmalı, ildə ən azı bir dəfə toplantıları keçirilməli, Azərbaycan dövləti tərəfindən xaricdə təşkil olunan tədbirlərdə (yaşadıqları və fəaliyyət göstərdikləri ölkələr üzrə) iştirakları təmin olunmalıdırlar.

4.5. Xaricdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan əsilli alimlərin əsərləri milli universitetlərdə tədris olunmalı (bu proses həm də diasporumuzun akademik səviyyəyə qaldırılmasını sürətləndirəcək), onların yerli (yaşadıqları ölkələrdə) və milli (Vətəndə) mediada PR aparılmalıdır.

4.6. Xaricdə yaşayan Azərbaycan əsilli mütəxəssislərin həm Azərbaycanda, həm də Azərbaycanın dünyanın müxtəlif ölkələrində həyata keçirdiyi layihələrdə iştiraklarına dəstək göstərilməlidir.

4.7. Böyük şəhərlərdə yaşayan azərbaycanlıların dini ibadətlərinin asanlaşdırılması məqsədilə həmin şəhərlərə din xadimləri təhkim olunmalıdır (məsələn, Türkiyə təcrübəsi. Bu sahədə ciddi problemlər var. Bəzən soydaşlarımız xarici dövlətlərin ideologiyalarının təbliğatına uyur, xarici kəşfiyyatın təsiri altına düşürlər).

4.8. Xarici tibbi sığortaların Azərbaycanda, Azərbaycan tibbi sığortaların isə xaricdə tanınması ücün mexanizm işlənib hazırlanmalıdır.

* * *

Məlumat üçün:

Dünya Azərbaycanlılarının Beynəlxalq Fondu 2023-cü ilin may ayında 20-dən çox ölkədə fəaliyyət göstərən diaspor rəhbəri, iş adamı və ictimai xadimlərin iştirakı ilə İsveçin Stohkolm şəhərində təsis olunub, avqust ayında qeydiyyatdan keçib. Yarandığı qısa müddət ərzində Fond Azərbaycanda və dünyanın müxtəlif ölkələrində 14 tədbir keçirib. Hazırda xaricdə təhsil almaq istəyən gənclərlə bağlı növbəti layihəsi icra mərhələsindədir.

Fondun yaradılmasının missiyası aydın, məqsədi arzuolunan, fəaliyyəti şəffaf, hədəfləri konkretdir.

Fondun vəzifəsi xaricdə yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarını müdafiə etmək, onların təşkilatlanmasına hüquqi və ideoloji yardım göstərmək, Azərbaycana qarşı aparılan informasiya müharibəsində dövlətin yanında olmaq, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycana verə biləcəyi faydaları realizə etmək, onlarla Azərbaycan Respublikası arasında körpü rolunu oynamaq, xaricdə yaşayan vətəndaşıyla dövləti arasında bağları möhkəmləndirməkdir.

* * *

Во имя новых целей – важных вопросов, которые предстоит решить в сфере строительства диаспоры...

1. Достижение качественных изменений в вопросах координации и единого управления в сфере диаспоры.

1.1. Должен быть пересмотрен механизм объединения вокруг единой идеи разрозненно действующих структур азербайджанцев мира.

1.2. Необходима специализация реально действующих в мире под именем Азербайджана кружков, обществ и обществевнных организаций.

1.3. Число культурных центров должно быть увеличено за счет внутренних возможностей диаспоры и организована деятельность в направлении качественных изменений.

1.4. Должны быть разработаны новые механизмы отбора активных активистов диаспоры, предприняты практические шаги по омоложению рядов диаспоры, должна быть поддержана деятельность диаспорской молодежи (принятие отдельных проектов, поддержка реализации и т.д.).

1.5. Детям азербайджанцев, являющихся гражданами зарубежных стран, должны быть предоставлены льготы на получения образования в высших учебных заведениях Азербайджана.

1.6. Представители диаспоры, которые будут заниматься лоббистской деятельностью, должны быть выбраны из числа влиятельных азербайджанцев в странах их проживания, необходимо помочь их участию в общественно-политических процессах, поддержать их участие на местных выборах.

1.7. Следует ускорить процесс выдачи «Карты соотечественника» азербайджанцам, проживающим за рубежом (этим можно определить их количество и вид их деятельности, а также добиться их участия в диаспорском процессе).

1.8. Обладатели «Карты соотечественника» на родине должны быть предоставлены определенные льготы (при пересечении границы Азербайджана, при медицинском страховании, при получении визы, от уплаты таможенного сбора от привоза личного мобильного телефона, при пользовании музеями и другими социальными объектами и т.д.).

1.9. Касательно визовых вопросов, то здесь должны быть достигнуты соответствующие договоренности с посольствами иностранных государств в Азербайджане, а срок действия виз должен быть продлен до 3-5 лет для посещения азербайджанцами, проживающими и работающими за границей, родителей и близких родственников.

1.10. Порядок въезда-выезда азербайджанцев, являющихся членами диаспоры и проживающих за рубежом, должен быть упрощен. Законодательство, связанное с периодом их пребывания в стране, должно быть пересмотрено (смягчение штрафных санкций и т.д.), приезжающие в Азербайджан на собственных автомобилях должны быть освобождены от соответствующих платежей, иностранным гражданам или другим близким родственникам семей, имеющим постоянный вид на жительство (1-й степени), должен быть предоставлен постоянный вид на жительство в Азербайджане.

1.11. Диаспора должна быть поддержана в борьбе с криминальными элементами, беспокоящих работающих за рубежом азербайджанских бизнесменов.

1.12. В ходе информационной войны должны быть созданы медиа-ресурсы и аккаунты в социальных сетях, способные противостоять антиазербайджанской пропаганде.

1.13. При участии диаспорских организаций должна быть создана совместная медиа-платформа иностранных журналистов и блоггеров с их азербайджанскими коллегами.

2. Повышение эффективности работы между дипломатическими представительствами и диаспорой.

2.1. Сотрудничество посольств и диаспорских организаций в направлении защиты прав граждан АР за рубежом должно перерасти в более активную фазу.

2.2. Учитывая численность азербайджанцев в крупных городах, следует увеличить количество консульских служб и консульских учреждений, а также изменить принципы их работы на модель «Asan xidmət» (оформление в краткие сроки документов о наличие судимости, семейного положения, водительских прав, изменению паспорта, регистрации по месту жительства, выдачи нотариальной доверенности, получения вида на жительство и др.).

2.3. Следует перестроить отношения гражданин-посол-консул, создать в консульствах специальные центры по оказанию консульских услуг (при необходимости) и залы ожидания для граждан, в которых должна быть предусмотрена оплата пошлин, фотосъемка, копирование документов и т.д.

2.4. Должна быть установлена совместная координация между дипломатическим корпусом и лидерами диаспоры и государственными учреждениями, ответственными за эту сферу.

3. Совершенствование законодательства в сфере диаспоры и принятие Государственных программ.

3.1. Следует рассмотреть идею создания Комитета по вопросам диаспоры в Милли Меджлисе (члены комитета должны выбираться из числа членов групп дружбы с другими странами, существующих в парламенте Азербайджана, поднимать вопросы диаспоры на пленарных заседаниях парламента). запрашивать отчет органа, реализующего диаспорскую политику азербайджанского государства, посещать офисы диаспорских организаций в странах, которые они посещают, участвовать в мероприятиях, знакомить лидеров диаспоры с местными коллегами).

3.2. Мнения диаспорских организаций необходимо изучить до принятия проекта Закона АР «О соотечественниках и диаспорских организациях». 3.3. Соответствующее законодательство Азербайджанской Республики должно предоставить налоговые, таможенные и другие льготы физическим и юридическим лицам, оказывающим финансовую помощь азербайджанцам, проживающим за рубежом, диаспорским организациям, реализующим различные проекты во имя Азербайджана.

3.4. Соответствующие государственные учреждения должны реализовать краткосрочные специальные программы профессиональной направленности по обучению трудовых мигрантов.

3.5. Должны быть созданы дополнительные возможности для азербайджанских бизнесменов, проживающих за рубежом, для инвестирования в Азербайджан, а также должны применяться специальные льготы (в результате диаспора может способствовать развитию малого и среднего бизнеса, в том числе ненефтяного сектора).

3.6. Часть работы по продвижению азербайджанского бренда за рубежом следует поручить диаспоре.

3.7. В целях развития туризма в Азербайджане необходимо выделить льготный лимит влиятельным диаспорским организациям (организация туров «Приглашение в Азербайджан» из стран их проживания и т.д. по линии этих организаций).

3.8. К возвращению проживающих за рубежом азербайджанцев карабахского происхождения следует особо отнестись (большинство из них - бизнесмены, они сами построят свое жилье тем самым снизят нагрузку на государство, а также будут активно участвовать в открытии новых рабочих мест).

4. Реорганизация деятельности в культурной, социальной и гуманитарной сферах.

4.1. Должен быть создан профессиональный телеканал диаспоры и обеспечен его доступ к спутнику «Azərspeys». Через этот телеканал постоянно должна распространяться информация о языке, культуре, истории, фильмах, музыке, фольклоре, традициях и туризме Азербайджана.

4.2. Следует увеличить количество школ, действующих на азербайджанском языке (азербайджанских школ) в зарубежных странах, оказать помощь в преподавании методических материалов и материально-техническом обеспечение, расширить сферу проведения онлайн-занятий.

4.3. Короткометражные фильмы о толерантности и мультикультурализме в Азербайджане должны сниматься и транслироваться на международных конкурсах преимущественно на английском, французском, немецком и русском языках.

4.4 Должны быть созданы специализированные организации азербайджанцев, проживающих за рубежом (ученые, бизнесмены, эксперты, работающие в престижных компаниях и занимающиеся другими видами деятельности, журналисты, юристы, врачи), их собрания должны проводиться не реже одного раза в год, они должны участвовать в мероприятиях, организованных Азербайджаном за рубежом (в странах их проживания).

4.5. Работы азербайджанских ученых, работающих за рубежом, должны преподаваться в национальных университетах (этот процесс также ускорит подъем нашей диаспоры на академический уровень), их пиар должен осуществляться в местных (в странах проживания) и азербайджанских СМИ.

4.6. Следует оказать поддержку участию специалистов азербайджанского происхождения, проживающих за рубежом, в проектах, реализуемых как в Азербайджане, так и в разных странах мира.

4.7. Чтобы облегчить религиозное богослужение азербайджанцев, проживающих в крупных городах, в эти города следует прикрепить священнослужителей (в этой сфере полезен опыт Турции. В этой сфере существуют серьезные проблемы. Иногда наши соотечественники следуют пропаганде идеологий зарубежных стран и попадают под влияние иностранной разведки).

4.8. Должен быть разработан механизм признания иностранных медицинских страховок в Азербайджане и азербайджанских медицинских страховок за рубежом.

* * *

Для справки:

Международный фонд азербайджанцев мира был основан в Стокгольме (Швеция) в мае 2023 года при участии лидеров диаспоры, бизнесменов и общественных деятелей, действующих в более чем 20 странах, и зарегистрирован в августе. За короткий период своего создания Фонд провел 14 мероприятий в Азербайджане и разных странах мира. В настоящее время реализуется очередной проект для молодежи, желающей учиться за рубежом. Миссия создания Фонда ясна, цель - желанна, деятельность - прозрачна, а цели - конкретны. Задача фонда - защищать права азербайджанцев, проживающих за рубежом, оказывать юридическую и идеологическую помощь их организациям, быть вместе с государством в информационной войне, направленной против Азербайджана, осознавать пользу, которую азербайджанцы, проживающие за рубежом, могут принести Азербайджану, играть роль моста между ними и Азербайджаном, укреплять связи между гражданами, проживающими за рубежом, и своим государством.


Xəbər 6248 dəfə oxunub.